Anatomi ve Sanat

“Atalarımız insanoğlunu “küçük bir dünya” olarak tanımlamışlardır ve eğer insan toprak, su, ateş ve havadan oluşmuşsa, ki bunlar dünyayı oluşturan temel elementlerdir, yukarıdaki tanımın kabul görmesi kaçınılmazdır.

İnsanoğlu ayakta durabilmesi ve etinin üzerinde tutunabilmesi için kemik bir iskelete sahipken, dünya üzerindeki toprağı desteklemek için taşlara sahiptir. Nasıl insanoğlunun akciğerlerinde nefes aldıkça genişleyen ve daralan bir kan havuzu varsa, dünyanın nefes alıp verişiyle 6 saatte bir yükselen ve alçalan okyanusları vardır; bahsi geçen kan havuzundan vücudun çeşitli yerlerine dallar veren damarlar ayrıldığı gibi okyanuslar da dünyanın vücudunu sonsuz sayıda su damarları ile doldururlar… Suyu doğal yer çekiminin aksine kaynağına doğru hareket ettiren neden, mizahın hareketli bedenlerin her yerine yayılmasını sağlayan etkene benzer”

Leonardo da Vinci
(ed. Irma Richter)

Diseksiyon ve Sanat

Diseksiyon bilindiği üzere bedenden bir parçanın tamamının ya da bir kısmının incelenmek için çıkarılmasıdır. Peki sanat bu işin neresinde?

Bir inceleme için insan bedenini açtığınızı varsayalım. Çalışmak istediğiniz bölümleri enfes bir şekilde çalıştınız, kafanıza takılan yerleri incelediniz ve tekrardan kapatıyorsunuz. Peki bunu nasıl aktaracaksınız? Sıradaki açıp bakacak olan sizin gibi yine sıfırdan mı başlamalı. Eğer cevabınız hayır ise bunu aktarmanın en güzel yolu bir resimdir! Çizmek, anlatmak gerekir. Nerede ne var, nasıl varyasyonları olabilir? Dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? Görmek istenilen yapılara nasıl yaklaşmak gerekir… Hepsi için gereken bir illüstrasyon.

Bu sayede sanat ve bilim birbirine eşsiz bir noktada dokunuyordu. İnsanı anlatmak. İnsandan çıkan tüm bu eserler tekrar insana dönüyordu.

Tabi ki sanat ve anatomiden bahsetmişken Leonardo da Vinci den bahsetmemek olmaz. İleride kendisine ayrı bir bölümde değineceğim için şimdilik bir portresini bırakıyorum.

Kas ve İskelet Sistemi

Bölüm bölüm ele alacağım anatomi kısımlarından ilki Kas ve İskelet sistemi. Kaslar, kemikler, tendonlar, eklemler, bursalar ve daha niceleri gündelik yaşantımızda hiç fark etmeden yaptığımız binlerce hareketi kolaylıkla gerçekleştirmemizi sağlıyorlar. Ne muazzam bir yapı, ne harika bir sistem. İşleyen tüm çarklar birbirine öyle güzel tutturulmuş ki ne zaman anatomi sayfalarını karıştırsam hayran kalıyorum.

Kaburgalarımızın altındakiler

Elbetteki kalbimizin ve akciğerlerimizin hayatta kalmamıza etkisini tartışacak durumda değiliz. Kalbimiz, fizyolojisi, anatomisi, mikroskobisi dahil ne kadar hayranlık uyandıcı. Kalpten çıkan büyük damarların seyri bile, evet nefes almamızı sağlayan yapılara giden ve oralardan gelen damarların, büyük bir nizam ve maksimum verimliliğe doğru eğilmiştir.

William Harvey için kalp ve kan dolaşımı oldukça ilgi çekici bir bölümdü. Galen’de kabul gören sindirilmiş besinlerin karaciğerde kana dönüştüğü ve arkasından vücut tarafından yakıt olarak kullanıldığı iddiasını reddetti. Harvey’in çalışmaları kalbin bir pompa işlevinin olduğu ve kalbin bir duvarla iki sisteme ayrıldığını ispatlasa da yeni bir yaklaşım olmasından ve oturmuş bilgiye karşı çıkmasından ötürü meslektaşları tarafından sertçe eleştirilmiştir.

Batın(Karın içi organlar) Anatomisi

Aslında organlar denildiğinde çoğu insanın aklına gelen kısım karındır. Sanki tüm organlarımız orada sıkışmış gibi. Bu inanç geçmişte de böyle idi. Tek farkı bu inancın doğru olduğuna inanan insan sayısının fazlalığıydı.

Bonus: Tıpta Mizah ve İllüstrasyonlar

Kim demiş doktorlar komik olamaz diye(olamıyoruz).

Evet bu yazım da buraya kadardı. Umarım eğlenmişsinizdir, ben yazarken çok eğlendim aslında. Anatomi ve sanat gerçekten de iç içe ayrılmaz bir birliktelik. Bir sonraki yazıma kadar hoşçakalın